Ebru Erten Koç
İş yerinde ayrımcılık konusundaki yazı dizimize bugün Irk Ayrımcılığından söz ederek devam ediyoruz.
Irk Ayrımcılığı, ilk bakışta iş kararlarında belirleyici olmadığını gözlemlediğimiz bir konu. Oysaki dolaylı ve örtük olarak derin bir sorun olma özelliği gösteriyor maalesef. Etnik grupların çok çeşitli olduğu ülkemizde bu konunun altını çizme ihtiyacı hissettik.
Dünyada hâlâ siyahilere karşı yapılan akılalmaz ayrımcılığı oturduğumuz yerden esefle izlerken bizim kültürümüzde bu tür bir ayrımcılık olmadığı inancıyla teselli buluyor olabiliriz. Ancak eğri oturup doğru konuşmamız gereken bir konu bu. Ülkemizde ‘ırk’ konusu o kadar ‘örtülü’ ve ‘konuşulması neredeyse ayıp’ bir konu olarak ele alınıyor ki; açıkça dillendirilmeyen bu konu hiç kimse için mesele değilmiş gibi düşünüyoruz. Oysa bizim ülkemiz, nereli olduğunun dahi çok önemli olabildiği, bu anlamda dahi ayrımcılığın yapılabildiği ve daha da kötüsü bu anlamda durumunun farkında olmayan bir ülke niteliğinde.
Özellikle azınlıkların iş bulma veya iş yerinde terfi alma konusunda ait oldukları etnik zümre nedeniyle dolaylı bir ayrımcılığa maruz kaldığı bilinen bir gerçek. Organizasyonların yönetim kademelerinin her nasılsa ‘kendilerine benzeyen’ kişilerle çalışma isteği bunun en bariz göstergelerinden birisi mesela. En basitinden hemşehricilik bile sık rastladığımız diğer bir sorun.
Bir organizasyonda baskın olan etnik grup hangisiyse organizasyonun kilit yönetim kademelerinde de aynı dağılımı görmeye başlıyoruz. Araştırmalara göre bunun temelini ‘kendine benzeyeni güvenilir, ötekileri ise bir tehdit olarak görme eğilimi’ oluşturuyor.
Irkçılığın olmadığı söylenen ülkemizde ve iş yaşantısında etnik kimliğini hiçbir şekilde konu etmemeye çalışan insanlar var. Çünkü işin ucunda en basitinden sosyal ilişkilerden dışlanmak veya etiketlenmek var. Yetkinlikleriyle değil, etnik kökeni ile anılmaya başlanmak var. Hiçbir veriye dayalı olmayan genellemelere maruz kalmak var. Özetle, öteki olma endişesi var.
İnsan düşünmeden edemiyor; potansiyeli ve yetkinlikleri açısından gelişmişliği çok yüksek olan kim bilir kaç kişi ayrımcılık nedeniyle kariyer yolunda hüsrana uğramıştır. Ve kim bilir bu şekilde kaç kişi yanımızdan geçip gitmiştir.
